Zachęcanie do zdrowej autonomii u dzieci

(przykładowy scenariusz, znajduje się na dole strony)

Aby dzieci wyrosły na szczęśliwych, niezależnych dorosłych, którzy potrafią kierować własnym życiem i mieć pewność w podejmowaniu decyzji, należy zapewnić im możliwości bycia niezależnymi od najmłodszych lat.

Jak wygląda autonomia dla dzieci?

Autonomia dla dzieci oznacza swobodę uczenia się i rozwoju, rozwijania umiejętności pozwalających stawić czoła codziennym wyzwaniom oraz mieć szansę na podejmowanie własnych decyzji. Autonomię można wspierać, zapewniając możliwości rozwoju i zachęcając dzieci, aby zobaczyły, że są w stanie zrobić wszystko same.

Zaufanie prowadzi do zaufania

Kiedy pokazujemy dzieciom, że im ufamy, uczą się ufać sobie. Dzieciom można zapewnić możliwość niezależności i wyrażania siebie już od najmłodszych lat, a zajęcia będą dostosowywane w miarę ich dojrzewania. Przykładami dla młodszych dzieci mogą być mycie własnych włosów, wiązanie własnych sznurowadeł, zabawa w błocie, zbieranie własnych zabawek, możliwość wyboru czasu posiłków lub pakowanie własnego tornistra.

Jak mogę zachęcać do autonomii?

Dzielenie się zadaniami w domu

Zamiast robić wszystko za nie, możemy zachęcać nasze dzieci, aby pomagały w domu. Kiedy są starsze, sprawiedliwe jest, że pomagają w przygotowywaniu jedzenia i wykonywaniu obowiązków domowych, zarówno chłopcom, jak i dziewczętom. 

Radzenie sobie z frustracją

Aby dzieci wyrosły na pewnych siebie nastolatków i dorosłych, muszą rozwinąć cierpliwość i umiejętność radzenia sobie z drobnymi codziennymi problemami. Jeśli pozwoli się dzieciom stawić czoła swojej frustracji i sobie z nią poradzić, nauczy się ufać własnej zdolności radzenia sobie w trudnych sytuacjach. W ten sposób mówienie „nie” we właściwym czasie i okolicznościach jest bardzo korzystne. 

Przekazywanie zaufania

Aby wychować niezależne dzieci, musimy wzbudzić w nich pewność siebie. Jeśli pokładają wiarę w nas jako rodzicach i wychowawcach, będą mieć wiarę także w siebie. Dzieci muszą być naprawdę doceniane, mieć pewność, że zawsze otaczają je uczucie i uwaga, a także umieć komunikować swoje problemy i potrzeby bez obawy przed szkodliwymi przeszkodami. 

Tworzenie możliwości

Jeśli dzieciom da się wszystko z łatwością, mogą czuć mniejszą motywację do dążenia. Zamiast tego zdrowsze jest dla nich postrzeganie życia jako pełnego wspaniałych możliwości, które wymagają wysiłku z ich strony. Kiedy dzieci ciężko pracują, aby osiągnąć coś wyjątkowego, po drodze rozwijają wiele umiejętności i odczuwają znacznie głębsze poczucie radości.

Uczynienie edukacji dziedzictwem

Jednym z najlepszych i najbardziej satysfakcjonujących dziedzictw, jakie możemy pozostawić naszym dzieciom, jest ich edukacja poprzez wspieranie ich w szkole, zapewnianie im możliwości samodzielnego rozwoju, a także pokazywanie im, jak sami się uczymy i rozwijamy. 

----------------------------------------------------------------------------------

Scenariusz zajęć z bajkoterapii:

Temat: Zachęcanie do zdrowej autonomii u dzieci

Cele zajęć:

- Zachęcenie dzieci do samodzielności i podejmowania decyzji

- Rozwijanie umiejętności krytycznego myślenia i samodzielności

- Głębsze zrozumienie pojęcia autonomii

Plan zajęć:

1. Rozgrzewka:

- Rozmowa na temat tego, co oznacza autonomia i dlaczego jest ważna dla każdego człowieka

- Krótka prezentacja zestawu bajek, które będą wykorzystane podczas zajęć

2. Czytanie bajek:

- Przeczytanie opowiadania dzieciom "Antoś podejmuje małe - wielkie decyzje"

- Zachęcanie dzieci do opowiedzenia, co zrobiliby w sytuacjach podobnych do tej, którą przedstawia bajka

Pewnego dnia mały chłopiec Antoś postanowił, że już czas na to, aby podejmować ważne decyzje samodzielnie. Przemyślał wszystkie możliwe konsekwencje swoich działań i zdecydował się na pierwszy krok w dorosłość. Antoś postanowił zasadzić swoje pierwsze własne warzywa w ogrodzie. Codziennie dbał o nie, podlewał, grabił i od czasu do czasu zagarniał chwasty. Kiedy nadszedł czas zbiorów, Antosiek był dumny ze swoich pomidorów, ogórków i marchwi. Kolejną decyzją Antosia było uczestnictwo w lokalnym konkursie plastycznym. Poświęcił wiele godzin na malowanie swojego obrazka, inspirowanego swoim ogrodem. W dniu przekazania nagród okazało się, że Antoś zdobył pierwsze miejsce. Mały chłopiec był tak dumny ze swojego osiągnięcia, że postanowił podzielić się swoją radością z innymi. Następnie Antoś, postanowił pomóc w pobliskim schronisku dla zwierząt. W schronisku, poznał małego kotka, którym postanowił się zaopiekować. Nazwał go Klementynką. Antoś dawał jej jedzenie, wodę i dużo miłości, dbając o nią najlepiej jak potrafił. Kiedy nadszedł czas, aby Klementynka znalazła nowy dom, Antoś był smutny, ale wiedział, że to dla jej dobra. Następną decyzją Antosia było założenie klubu dla dzieci z jego okolicy. W klubie odbywały się wspólne zabawy, warsztaty i wyjścia na wycieczki. Antoś szybko stał się ulubieńcem wszystkich dzieci i zawsze miał pomysł na dobrą zabawę. Oczywiście w tym pomogła mu jego ulubiona Pani i mama. To była wspaniała decyzja, bo dzieci i rodzice mogli się ze sobą spotykać i świetnie bawić. A Pani wymyślała ciągle wspaniałe zabawy. Gdy nadszedł czas, aby Antoś podjął ważną decyzję, która była dla niego i jego kolegów wielkim wyzwaniem. Postanowił odejść z klubu. Dzieci poczuły smutek. Mały chłopiec wiedział, że teraz nadszedł czas na kolejne przygody i możliwości. Antoś zastanawiał się, jakie decyzje podejmie następne i jak będą wpływały na jego i innych życie.

I tak mały chłopiec Antoś uczył się, jak podejmować ważne decyzje, dbać o innych i być liderem w swojej społeczności. Zupełnie jak prawdziwy bohater!

1. Czy zawsze musimy na wszystko pytać dorosłych o zgodę?

2. Czy warto czasem ryzykować, żeby nauczyć się czegoś nowego?

3. Czy wiesz, jak trzeba dbać o rośliny, żeby rosły pięknie i zdrowo?

4. Czy wiesz, jak dużo pracy i cierpliwości potrzeba, żeby mieć własny ogródek warzywny?

5. Czy widzisz, jak wiele można osiągnąć, kiedy się nie poddajesz i ciężko pracujesz?

6. Czy ważne jest uczestnictwo w konkursach i wyzwaniach, nawet jeśli się ich nie wygrywa?

7. Czy potrafisz wyrazić swoje pasje i zainteresowania w twórczy sposób?

8. Czy widzisz, jak praca i determinacja przynoszą efekty?

9. Czy wiesz, jak ważne jest dzielenie się sukcesami i radością z innymi?

10. Czy widzisz, jak wiele można zrobić dla innych, nawet będąc jeszcze dzieckiem?

11. Czy potrafisz okazać miłość i troskę nawet dla tych, którzy są w potrzebie?

12. Czy rozumiesz, jak ważne jest odpowiedzialne zachowanie się wobec innych istot?

13. Czy umiesz powiedzieć "żegnaj" i dać wolność tym, których kochasz?

14. Czy potrafisz być liderem i inspiracją dla innych?

15. Czy umiesz tworzyć społeczność i budować relacje z innymi?

16. Czy wiesz, że umiesz wiele zmienić swoim entuzjazmem i zaangażowaniem?

17. Czy potrafisz pożegnać się z kimś, kto odchodzi, i wesprzeć go w jego kolejnych krokach?

18. Czy umiesz cieszyć się zmianami i nowymi wyzwaniami?

19. Czy jesteś gotowy na nowe wyzwania i przygody, które niesie życie?

3. Ćwiczenie praktyczne:

Tytuł: "Droga do samodzielności - należy dostosować ćwiczenie do wieku grupy.

Napisane było dla dzieci starszych, ale spokojnie można po modyfikacjach wykorzystać w grupie dzieci młodszych.

Przykładowe ćwiczenia:

1. ĆWICZENIE 1: Na początku zajęć prowadzący proponuje dzieciom zabawę w "Samodzielność na start". Każde dziecko na zmianę musi wymyślić i przedstawić pomysł na własną samodzielną aktywność - drogę do samodzielności. Razem możecie podyskutować co potrzebne jest do jej zrealizowania. Każdy może zrobić plan działania na swojej drodze do celu.

2. ĆWICZENIE 2: Dzieci zostają podzielone na grupy po kilka osób. Każda grupa otrzymuje zestaw kolorowych kamieni lub koralików oraz kartki papieru i pisaki. Ich zadaniem jest stworzenie własnej gry planszowej, w której będą musieli podejmować decyzje dotyczące swojej drogi do samodzielności. Po zakończeniu pracy, każda grupa prezentuje swoją grę reszcie uczestników.

3. ĆWICZENIE 3: Dzieci otrzymują plansze z pytaniami dotyczącymi samodzielności i podejmowania decyzji. Ich zadaniem jest odpowiedzieć na pytania, analizując własne postępowanie i wybory. Następnie każde dziecko ma za zadanie napisać na kartce, jakie decyzje chciałoby podjąć w najbliższym czasie, aby być bardziej samodzielne.

Dzięki tym zajęciom dzieci będą miały okazję zastanowić się nad swoją samodzielnością i umiejętnościami podejmowania decyzji, rozwijając w ten sposób ważne kompetencje społeczne i emocjonalne.

i"4. Dyskusja:

- Rozmowa na temat doświadczeń podczas ćwiczenia z puzzlami

- Pytania dla dzieci:

- Jakie trudności pojawiły się podczas próby ułożenia puzzli?

- Jakie decyzje podjęliście, aby sprostać wyzwaniu?

- Czy byliście zadowoleni z efektu końcowego?

5. Podsumowanie:

- Podkreślenie ważności podejmowania decyzji samodzielnie

- Zachęcenie dzieci do próbowania nowych rzeczy i rozwijania autonomii

- Umocnienie przekonania, że każde dziecko jest zdolne do osiągnięcia sukcesu dzięki samodzielności

Zakończenie zajęć:

- Wyrażenie wdzięczności za czas spędzony razem

Poprzez ten scenariusz zajęć, dzieci będą miały okazję do doświadczenia procesu podejmowania decyzji samodzielnie i doświadczania autonomii w bezpiecznym i wspierającym środowisku.